HOA HỌC TRÒ_ANH BẰNG_THƠ NHẤT TUẤN - Những Loài Động Vật Kỳ Lạ

 

Những Loài Động Vật Kỳ Lạ

Sói bờm Nam Mỹ. Sói bờm là loài chó to nhất và cao nhất Nam Mỹ, với bộ lông màu hung đỏ trông như một chú cáo. Cặp chân dài ‘siêu mẫu’ của chúng là kết quả của quá trình thích nghi với đời sống trong những đồng cỏ cao và bụi rậm lớn.

Fossa. Fossa là một loài đặc hữu của đảo Madagascar. Bạn có thể hình dung fossa như một con sử tử núi, khá thấp và tròn trịa. Không những thế, nó cũng có nét giống mèo bao gồm vuốt có thể thụt vào và hai hàm răng đáng sợ. Fossa là một kẻ săn mồi cơ hội, vì vậy mà nó có thể ăn rất nhiều loài động vật từ chuột tới lợn rừng.

Heo Nam Dương. Còn có tên là Barbirusa, loài heo có bề ngoài khá lạ này có thể được nhìn thấy trên các đảo của Indonesia như Sulawesi, Togian, Sula và Buru. Nếu con vật không thường xuyên mài mòn những chiếc ngà dài và cong vút của nó, có lẽ sẽ có lúc nó chạm đến đỉnh đầu!

Linh dương vằn. Zebra duiker sống chủ yếu ở Bờ Biển Ngà và rải rác vài nước Tây Phi. Cái tên đã nói lên được bề ngoài của nó: những sọc vằn đều đặn trên bộ lông vàng, ngắn, mịn màng. Ngoài ra, chúng còn có những chiếc sừng bé tí teo trên đầu. Linh dương vằn là một loài lành tính, chỉ ăn lá và trái cây.

Armadillo hồng. Loài vật này nổi bật với màu hồng phấn khá dễ thương trên lưng nó. Vốn là một loài nhút nhát, thường hay vùi thân dưới đất mỗi khi hoảng sợ, loài armadillo bé nhỏ này thường ít tiếp xúc với con người. Thức ăn chủ yếu của loài này là kiến và ấu trùng gần tổ.

Chim bắt ruồi Hoàng gia Amazon. Vẻ ngoài của loài chim này sặc sỡ và diêm dúa như những vũ công trong lễ hội Carnival. Tuy nhiên, khả năng săn mồi của chúng cũng mạnh mẽ không kém khi có thể ‘phi thân’ từ trên cao xuống đớp mồi hay cắp mồi đi từ một hốc cây. Một điểm đặc biệt nữa là loài chim này thường làm tổ lơ lửng trên mặt nước, khiến kẻ thù trên cạn, dưới nước khó tiếp cận.

Gerenuk. Gerenuk là một loài linh dương cổ dài, trông như ‘họ hàng’ của nhà hươu cao cổ. Bạn có thể tìm thấy chúng trong những bụi cây gai khô cằn ở sa mạc Đông Phi. Gerenuk có cái đầu khá nhỏ so với cổ, thân mình và hai tai. Trông thật kì dị phải không?

Patagonian Mara. Vừa giống thỏ, lại vừa giống chó, Patagonia Mara thực ra là một loài gặm nhấm đặc hữu của Argentina. Chúng là một loài ăn cỏ hiền lành và sở hữu khả năng chạy khá ‘ổn’.

Chó chồn. Hay còn gọi là Tanuki, chó chồn là loài bản địa của vùng Đông Á. Thật sự thì chúng không có họ hàng gì với loài chồn mặc dù vẻ ngoài khá giống, nhưng bù lại chúng vẫn leo trèo cây rất giỏi.

Khỉ mũi tẹt. Đây là một loài vọoc quen thuộc của châu Á, được đặt theo chiếc mũi vừa tẹt vừa hếch của chúng. Tuy nhiên, trông chúng vẫn rất dễ thương với gương mặt tròn, đôi mắt biểu cảm và đôi môi… ‘gợi cảm’!

Hồng mang Nam Á.

Dê núi Makhor.

Cáo Dhole.

Cá heo Irrawaddy.

Cá heo voi.

Cào cào Cyphonia Clavata.

Sóc lemur Sunda Colugo.

Hươu có nanh.

Cua Yeti.

Chuột chũi mũi sao.

EM SAIGON_NGUYEN PHAN_QUANG MINH

MÂY_PTMINH-HƯNG

MÂY

Thả hồn theo những áng mây trôi,
Trắng vàng xanh tím ở bên trời
Mây bay gió cuốn mây bay mãi,
Khung trời muôn cảnh sắc mê say.
*
Mây trắng trời xanh nắng hạ vàng
Phượng hồng rực rỡ, tiếng ve ran,
Chia tay ngày cuối, buồn ngây dại,
Mây tím giăng sầu ...Lệ mắt ai.
*
Hiu hắt Thu về, mây xám ơi,
Vàng phai sắc lá, úa, chiều rơi,
Tả tơi theo gió heo may lạnh,

Mây sầu, buông phủ lối tình vơi!
*

Mây hoàng hôn tận cuối chân trời,

Ánh vàng bừng dậy, tiễn ngày vui,

Đêm về chạng vạng, vầng mây tối,

Trăng đến, Trăng ơi, có rạng ngời?
*

Biển vắng mây buồn, mây xa khơi,

Lang thang cùng cánh gió chơi vơi,

Vẳng nghe biển sóng, tình xao động,

Vang vọng lời - Tình biển mênh mông...
*

Gió bấc tràn về giữa tháng Đông,

Mây buồn, mây ủ rũ lạnh lùng,

Âm thầm mây tuyết trong băng giá,

Chờ Xuân nắng ấm, đón mây hồng.

PhạmThị Minh-Hưng

**

 

Mây Lang Thang_LV Nam Lộc

*

Hoa Nở Dịu Dàng Mùa Xuân:

https://www.youtube.com/embed/11hd_fEA9T0

**

 

Hoa Bằng Lăng

MÂY

Mây dạ quang
*
Mây Manmatus, hay còn gọi nôm na là “mây gò bồng đảo”. Còn tại Việt Nam, dân gian ta gọi chúng là mây vảy rồng. Nó có tên gốc là Mammatocumulus, nghĩa là “những đám mây gập ghềnh” với nhiều bọng mây nhỏ tạo thành một mạng mây lơ lửng dày đặc trải rộng đến hàng trăm dặm, tồn tại trong khoảng 15 phút hoặc 1 tiếng đồng hồ.

Mỹ là quốc gia có thể quan sát hiện tượng này nhiều nhất. Những đám mây này thường xuất hiện khi có giông bão lớn kèm theo sấm sét trong những tháng thời tiết ấm nóng. Do khi xuất hiện mây mammatus, chuyển động của lớp không khí trở nên dữ dội nên các máy bay đều được khuyến cáo không nên hoạt động trong vùng thời tiết có nhiều mây này.
Mây dung tích Castelanus

Những đám mây có hình sứa này được hình thành bởi một khối không khí ẩm di chuyển rất nhanh từ dòng nước ấm của Đại Tây Dương sau đó bị mắc kẹt giữa hai lớp không khí khô. Phần đầu đám mây phình to ra giống hình dạng mình sứa trong khi đó phần “đuôi xúc tu” được tạo thành bởi những giọt nước mưa đang dần bốc hơi.

Mây hình cung

Dạng mây này có thể là kết quả từ sự hình thành của một đợt không khí lạnh hoặc một cơn giông sấm sét. Khi đó, luồng không khí lạnh sẽ làm độ ẩm trong không khí gia tăng, sau đó khí lạnh sẽ đạt đến điểm làm nó biến thành mây còn gọi là điểm sương.
Những đám mây này có hai loại chính:
1. Mây cuộn

Hiện tượng mây cuộn vào nhau thành một dải lớn lơ lửng vắt ngang bầu trời này hiếm khi xảy ra và quả là vô cùng kì thú nếu được tận mắt ngắm nhìn nó ngoài đời.

Một hiện tượng mây cuộn độc đáo khác thường khác có tên gọi là mây Morning Glory còn hiếm gặp hơn rất nhiều lần. Chúng là những đám mây cuộn với độ dài “khủng” trải dài tới hơn 1000 km với chiều cao từ 1 đến 2 km. Đi kèm với những cơn gió mạnh, mây Morning Glory có thể di chuyển với vận tốc 60 km/h.

2. Thềm mây (shelf cloud)

Điểm khác biệt lớn nhất của thềm mây với mây cuộn là nó gắn liền với những đám mây vũ tích mang bão đến. Nó cũng thường bị nhầm lẫn với hiện tượng mây tầng tuy nhiên giữa chúng có sự khác biệt khi mà thềm mây xuất hiện cùng với bão còn mây tầng xuất hiện khi bão đã tan.

Mây ngũ sắc

Mây ngũ sắc hay còn gọi là mây tầng bình lưu vùng cực (PSCs) do chúng được hình thành trong những tầng bình lưu vùng cực Đông, nơi có nhiệt độ thấp dưới -78°C . Chúng có ảnh hưởng xấu với tầng khí quyển khi góp phần tạo nên những lỗ thủng ở tầng ozone bằng việc hỗ trợ cho những phản ứng hóa học sản xuất ra clo, chất xúc tác làm phá hủy khí ozone.

Đây là hiện tượng cực kì hiếm gặp mà nếu gặp rồi thì chắc chắn đó sẽ khoảnh khắc mà bạn không bao giờ có thể quên được.
Mây dạ quang (Noctilucent cloud)

Công bằng mà nói thì mây dạ quang là một hiện tượng giống hình đám mây được hình thành ở tầng mây cao nhất trong bầu khí quyển từ 75 đến 85 km hay thậm chí là 100 km. Chúng cực kì hiếm gặp và đôi khi mờ nhạt đến mức chúng ta không thể nhận biết được.

Nhìn trong ảnh thì ánh sáng của chúng trông thật rực rỡ nhưng thực sự đó chỉ là ánh sáng của mặt trời được phản chiếu từ nửa kia của trái đất vào ban đêm mà thôi.

Mây nấm

Những đám mây với hình cây nấm này thực chất là kết quả của sự ngưng tụ khói, hơi nước hoặc những chất tương tự sau một vụ nổ hoặc phun trào núi lửa. Chúng thường được thấy từ những vụ nổ hạt nhân hay những vụ nổ lớn từ bất kì nguồn tự nhiên nào tạo nên đủ sức ép và điều kiện cho sự hình thành của những đám mây này.

Mây dạng thấu kính

Mây dạng thấu kính là những đám mây được hình thành dọc theo các dãy núi cao khi có những dòng không khí khô và ẩm bay ngang qua núi, bay lên cao và đạt đến điểm bão hòa, cô đọng lại thành mây. Chúng có hình dạng giống như những đĩa bay và thường bị nhầm với vật thể bay không xác định UFO.

Mây sóng Kelvin-Helmholtz

Mây có dạng sóng này rất hiếm thấy và chỉ tồn tại trong khoảng 1-2 phút rồi biến mất “không thấy tăm tích”. Chúng thường xuất hiện ở giữa lớp khí lạnh bên dưới và lớp khí nóng bên trên, khi lớp khí nóng di chuyển nhanh hơn sẽ tạo ra hiện tượng trượt giữa hai lớp khí, hình thành nên những đám mây dạng sóng “hiếm có khó tìm” này.

--

CHANH DÂY_QUẢ DÂY MÁT_PASSION FRUIT

Passiflora edulis, Passion fruits ...Trái Chanh dây, Chanh leo, Mác mác, Chùm Bao trứng , Lạc Tiên trứng ...

Vietnamese names : Chanh dây, Chanh leo, Mát Mát, Chùm bao trứng
Common names : Passionfruit, Granadilla (South America (In Costa Rica Granadilla is a copmpletely different fruit) , Parchita (Venezuela), Maracudja (French Guiana),, Lilikoi (Hawaiian)
Scientist name : Passiflora edulis Sims.
Synonyms :
Family : Passifloraceae . Họ Lạc Tiên
Kingdom:Plantae
(unranked):Angiosperms
(unranked):Eudicots
(unranked):Rosids
Order:Malpighiales
Genus:Passiflora
Species:P. edulis

Links :

**** www.yduocngaynay.com/8-8TK_TrVHung_DayMat_PassionFruit.htm

Dây mát hay Lạc tiên trứng (Passion fruit)
Tiến sĩ Dược khoa Trần Việt Hưng

Trên trang web của ThuvienVN.org gần đây có bài: 'Trái mát mát hay chanh dây có mặt tại quận Cam'. Bài ghi lại như sau : Trong vài tháng vừa qua, một số cửa hàng bán trái cây trong khu Bolsa đã có bán một loại trái cây mà một số ít người biết đến. Đó là trái chanh dây, cũng có người gọi là trái mát mát..'.. và :'theo lời các vị chủ nhân các tiệm bán trái cây trong Vùng Little Siagon cho biết thì trái chanh dây rất bổ và chữa được nhiều chứng bệnh..'.. Bài viết cũng cho biết thêm là ' Giá cả của loại chanh dây này khoảng 3 đô la cho một pound, trái chây dây khi chín ngả sang màu tím và khi da trái có nếp nhăn thì dủng được. Cũng có loại chanh dây khi chín thì có vỏ màu vàng, loại này có người cho là quý hơn màu tím..'
Chanh dây hay quả dây mát được gọi trong Anh ngữ là Passion fruit.. và có 2 loài cây dây mát cho quả khác nhau rõ rệt : loại cho quả màu tia (tim) thường gặp và loại cho quả màu vàng. Tên gọi chung cho cả 2 loại bằng tiếng Tây ban Nha là granadilla, parcha, parchita..ceibey (tại Cuba); tiếng Pháp grenadille, hay couzou.. Loại quả màu tía có thể được gọi là granadilla, đỏ, đen trong khi đó tại Úc, loại quả vàng là Golden passion fruits.
Cũng cần phân biệt tên Passion fruit vì tên còn được gọi chung cho một số quả khác nhau tuy cùng trong chi thực vật Passiflora :
Purple passion fruit = quả của cây dây mát Passiflora edulis
Sweet passion fruit = quả của Passiflora ligularis
Giant passion fruit hay Dưa gang tây= dưa tây, quả của Passiflora. quadrangularis
Banana passion fruit = quả của Passiflora molissima
Nguồn gốc của tên gọi 'passion fruit' được giải thích như sau :
Trong thế kỷ 16, khi các nhà truyền giáo thuộc dòng Tên (Jesuits) theo chân những nhà thám hiểm Tây ban Nha đến Nam Mỹ, họ đã tìm ra một loại hoa lạ khi nở ra có hình dạng như một loài hoa, theo truyền thuyết Thiên Chúa giáo mọc leo trên Thập giá như Thánh Francis of Assisi (1182-1226) đã thấy được trong các 'ảo thị'. Các tu sĩ dòng Tên đã chiêm nghiệm và cho rằng một số thành phần thực vật của loài dây leo này biểu thị cho một số dạng thức trong cuộc Khổ nạn của Chúa Kitô (Passion) :
10 cánh hoa màu trắng biểu tượng cho 10 Thánh Tông đồ trung thành cùng Chúa (thiếu 2, một biểu tượng cho Thánh Peter =Phêrô, người đã chối Chúa, tuy sau đó đã hối cải và một cho Judas, kẻ bội phản đã bán Ngài).
Tràng hoa biểu tượng cho vòng mão gai Chúa đội trên đầu hay vầng sáng quanh đầu Ngài.
5 nhụy hoa (stamen) mảu đỏ thắm tượng trưng cho 5 vết thương nơi chân tay và cạnh sườn.
Bàu nhụy cái tượng trưng cho cái búa dùng đóng đinh và 3 vòi, có đầu vòi tròn là những cây đinh.
Những sợi tua cuốn được xem như những sợi trong ngọn roi mà các lính đã dùng đánh đánh Chúa và bàu chứa hạt trong hoa tượng trưng cho miếng bọt biển lính canh đã dùng để thấm giấm , đặt vào ngọn giáo, đưa lên cho Chúa khi Ngài kêu khát..
Khi hoa chưa nở có dạng một ngôi sao..và đây là Ngôi sao Phương Đông mà ba nhà Thông thái (thường gọi là Ba Vua) đã nhìn thấy trong thời gian Chúa Giáng sinh..
Chi thực vật Passiflora có khoảng gần 500 loài trên thế giới, trong đó khoảng 60 loài cho quả ăn được.. và chỉ có quả của loài Passiflora edulis là được mọi người 'đồng ý' gọi là Passion fruit.
Tên Passiflora edulis dành cho loài cho quả màu tím và loài cho quả màu vàng được đặt tên khoa học là Passiflora edulis f. flavicarpa.
Trong chi Passiflora còn có những cây khác như Passiflora incarnata (hoa hay Passion flower dùng làm thuốc an thần tại Âu châu), Passiflora foetida (dây lạc tiên, chùm bao, dây nhãn lồng), P. quadrangularis (Cây dưa gang tây)... (Bài này xin chỉ trình bầy về Passiflora edulis). 

Cây dây mát quả tím được xem là có nguồn gốc trong vùng từ Nam Ba tây sang Paraguay đến Bắc Argentina, trong khi đó loài cho quả màu vàng được nhiều nhà thực vật cho là một loài do biến chủng xẩy ra tại Úc.
Tại Ba tây, kỹ nghệ khai thác quả dây mát đã được thiết lập từ lâu với những nhà máy chế biến nước ép từ quả. Quả dây mát tím thường dùng ăn tươi, trong khi đó quả vàng được dùng ép lấy nước cốt và làm mứt.
Tại Úc, cây cho quả tim phát triển rất mạnh và gần như hội nhập trong các vùng bờ biển Queensland từ trước 1900. Cây được trồng tại những đồn điền bỏ hoang sau khi trồng chuối và sau đó trở thành một loài cây ăn quả có giá trị kinh tế cao. Sau một đợt dịch bệnh gây ra bởi nấm fusarium vào năm 1943, gây tác hại rộng lớn, các nhà nghiên cứu Úc đã tìm được những chủng cây kháng nấm nhưng cũng tìm thấy là loài cho quả vàng, tuy bị bỏ bê nhưng lại chống được nấm nhiễm..nên sau đó đã được dùng làm cây gốc để ghép cành..
Tại Hawaii, các hạt giống của loài dây mát quả tím đã được đưa từ Úc sang trồng vào năm 1880 và cây đã mau chóng trở thành một cây được trồng trong vườn mọi nhà..và sau đó mọc lan gần như khắp nơi trên đảo..Từ 1951, ĐH Hawaii đã có nhiều nghiên cứu về cây dây mát và chọn lựa được những chủng loại vàng cho sản lượng cao và quả có nhiều nước cốt..Cho đến 1958, tại Hawaii đã có khoảng 500 mẫu tây được sử dụng để trồng cây dây mát loại cho quả vàng..
Tại Phi châu, cây đã được du nhập để trồng tại Guyana từ 1933, rồi sau đó tại Uganda (1960) nhưng không đạt được những kết quả kinh tế do cây bị nhiễm nấm và việc khai thác trở thành giới hạn ở những quy mô nhỏ..Nam Phi, trong thập niên 1950, sản xuất mỗi năm trên 2000 tấn quả cho tiêu dùng nội địa và tăng gấp đôi vào cuối 1960..
Dây mát cũng được trồng tại một số nơi ở Á châu như Ấn độ, Do Thái và trong vùng Đông Nam Á như Phillipines, Indonesia..nhưng đều ở quy mô nhỏ, ít có giá trị kinh tế..
Tại Việt Nam, cây dây mát có lẽ đã do người Pháp đưa vào từ khoảng thế kỷ 19..Năm 1974, một số cây hoang đã được tìm thấy tại Kỳ Sơn, Nghệ An. Cây chủ yếu được gây trồng tại các tỉnh miền Bắc, và vùng núi cao miền Trung như Lâm Đồng, Kontum.
Bộ Canh nông Hoa Kỳ đã có một số nghiên cứu về cây dây mát, thử nghiệm khà năng trồng cây 'đại trà' tại vùng Florida, nhất là loài cho quả vàng, và phương thức giúp cây thụ phấn nhưng cho đến nay chưa có kết quả để khai thác thương mãi..Năm 1965, Công ty Minute Maid đã xây dựng một nông trường thử nghiệm trồng dây mát loại quả vàng tại Indiantown. Kết quả cho thấy quả thu hoạch rất thích hợp cho việc chế biến công nghiệp nhưng chương trình bị..hủy bỏ sau 2 năm thử nghiệm với lý do :'năng suất cho quả không được cao như những cây trồng tại các vùng nhiệt đới, vốn cho quả quanh năm..Tại Hoa Kỳ cây ngưng ra quả trong mùa Đông, và trong những tháng mùa Xuân có gió mạnh như 3-4, dây leo bị hư hại và không trổ hoa nổi cho mãi đến tháng 5. Mặt khác việc hái quả cũng rất tốn kém đồng thời các thiết bị để chế biến quả cũng đòi hỏi những đầu tư..khá tốn phí..'
Cây dây mát được trồng khá phổ biến tại Nam California, lên đến phía Bắc như trong vùng San Jose, Vịnh Monterey và Vịnh San Francisco, dùng những chủng trồng (cultivar) có thể chịu lạnh đến nhiệt độ 20 độ F..
Đặc tính dược học :
(Một số dư luận đồn đãi cho rằng quả dây mát chữa được tiểu đường, chống được ung thư (?), hạ mỡ trong máu..)
Tại Âu châu, đặc biệt là tại Đức, Hòa lan.. trong số các cây thuộc chi Passiflora chỉ có hoa của cây Passiflora incarnata là chính thức được dùng làm thuốc trị các trường hợp thần kinh bất ổn, mất ngủ nhẹ.. dưới tên Passiflorae herba. Dược thảo không được pha trộn với các cây Passiflora khác như Dây mát, Dưa gang tây . (Xin xem bài riêng về Passion incarnata).
Tuy không được chính thức dùng làm thuốc nhưng cũng có một số nghiên cứu khoa học về dược tinh của Cây dây mát:
Hoạt tinh an thần và làm dịu thần kinh của cây dây mát loại vàng : Nghiên cứu tại Trường Dược, Viện ĐH Trùng Khánh ghi nhận dịch chiết bằng ethanol thân và lá của cây dây mát có hoạt tinh an thần ở liều thấp (dưới 200 mg/kg) và gây dịu thần kinh ở liều cao hơn 300mg/kg. Hoạt tinh này có thể do ở các flavonoids..(Journal of Ethnopharmacology Số 128-2010) Một nghiên cứu khác tại ĐH Santa Catarina, SC (Ba Tây) ghi nhận dịch chiết từ phần thịt của quả dây mát loại vàng có khả năng an thần, gây ngủ nhẹ khi thử trên chuột. Hoạt tinh được cho là do các C-glycosylflavonoids như isoorientin, vicenin.. (Experimental Biology and Medicine Số 234-2009)
Hoạt tính gây hạ huyết áp : Nghiên cứu tại Viện Khoa Học và Kỹ Thuật Nhật (Ikabari) dùng dịch chiết bằng methanol phần thịt của quả dây mát loại tía (liều 10 mg và 50mg/kg) vả luteolin (liều 50 mg/kg), luteolin là một trong các polyphenol trong dịch chiết có khả năng gây hạ huyết áp kỳ tâm thu nơi chuột thử nghiệm (bị gây cao áp huyết bất thường). Phân chất dịch chiết cho thấy trong dịch có luteolin (20 mcg/g), luteolin-6-C-glucoside (40 mcg) và Gamma Amino Butyric Acid.. là những chất có tác động gây dãn mạch và do đó giúp hạ huyết áp (Biosciene Biothechnonoly and Bioche mistry Số 70-2006).
Khả năng giúp làm vết thương mau lành : Dựa trên kinh nghiệm dân gian tại Ba tây, dùng thịt nhão của quả dưa mát để đắp trên vết thương , các nhà nghiên cứu tại ĐH Federal do Maranhao đã thử nghiệm dùng dịch chiết từ quả để đắp trị nhiều loại vết thương nơi chuột thử nghiệm..Kết quả ghi nhận có sự gia tăng các tế bào fibroplastic và tăng ổn định collagen nơi chuột thoa dịch so với chuột đối chứng (Acta Chirurgica Brazilia Số 21-2006).
Các hoạt tinh sinh học khác :
- Dịch chiêt từ vỏ của quả dây mát loại tim có thể làm giảm bớt cơn khò khè, ho và thở ngắn hơi nơi người bệnh xuyễn (Nghiên cứu tại Southwest Scientific Editing and Consulting, Tucson, Arizona, công bố trên Nutrition Research Số 28-2008).
- Trong hạt của quả dây mát tím có một protein phức tạp : passiflin có khả năng diệt nấm (Phytomedicine Số 16-2009).
- Lá, trích bằng ethanol, cho một dịch chiết có khả năng chống oxy-hóa khá mạnh (Thử nghiệm tại ĐH Karpagam, Ấn độ, công bố trên Indian Journal of Pharmaceutical Sciences Số 71-2009).
Ghi chú : Theo Flora of China thì cây dây mát được đưa vào Trung Hoa từ Ba Tây và được gọi là ji dan guo, trồng tại những vùng thung lũng tại các nơi đồi núi, cao độ 100-1900m, ở Phúc Kiến, Quảng Đông, Taiwan và Vân Nam. Quả dây mát không được ghi chép trong các sách thuốc Đông Y cổ và chưa được xem là vị thuốc trong các sách về Dược liệu tại Trung Hoa. 

Tài liệu sử dụng :
Whole Foods Companion (Dianne Onstad).
Herbal Drugs and Phytopharmaceuticals (Max Wichtl)
California Rare Fruits Growers (CRFG) Fruit Facts :Passion Fruit.
Fruits of Warm climates (Julia F. Morton)
Uncommon Fruits & Vegetables (Elizabeth Schneider)
Cây thuốc và Động vật dùng làm thuốc tại Việt Nam (Viện Duợc liệu VN)
Tiến sĩ Dược Khoa Trần Việt Hưng
 **
Đông y thuốc trong vườn

Trong y học, cả hoa, lá, trái và vỏ trái chanh dây đều được dùng để chữa bệnh.

Nước ép chanh dây, đặc biệt là lá chanh dây, có chứa chất alkaloids giúp làm hạ huyết áp, an thần, giảm đau, và chống lại tác động của các cơn co thắt.

Trái chanh dây không chứa cholesterol, giàu vitamin A và vitamin C, là nguồn cung cấp kali và chất sắt dồi dào, nguồn chất xơ tuyệt hảo, và giúp làm dịu các cơ đang bị căng cứng.




Cành lá

Nhiều quốc gia trên thế giới dùng lá chanh dây để bào chế thuốc. Cành, lá chanh dây có tác dụng an thần, gây ngủ (nhẹ), giảm sự lo âu hồi hộp, hạ huyết áp (nhẹ), dịu các cơn co giật (trong động kinh), giảm cơn đau bụng cơ năng và đau bụng kinh.

Có 2 cách sử dụng:

Lấy lá tươi (khoảng 100 gr) nấu nước uống hằng ngày, hoặc dùng lá, cành phơi khô, nấu thành cao lỏng mỗi ngày uống chừng 20 - 30ml (tùy từng người) vào buổi tối.

Người ta còn dùng lá chanh dây làm rau ăn: Lấy lá non thái nhỏ, vò nhẹ nấu với tôm sẽ là một món canh ngon hay có thể luộc ăn (như những loại rau khác). Ngoài ra, ngọn non chanh dây luộc ăn hoặc lá nấu thành cao lỏng cũng có tác dụng an thần trị mất ngủ như cây lạc tiên thường (Passiflora foetida L.).

Hoa

Hoa chanh dây có tác dụng an thần nhẹ và có khả năng "ru" ngủ. Hoa chanh dây đã và đang được nhiều nước dùng để điều trị cho những trẻ em dễ bị kích động hoặc có vấn đề bất ổn về thần kinh, chữa bệnh hen suyễn, rối loạn tiêu hóa, chứng mất ngủ, và các khó chịu của hội chứng tiền mãn kinh.

Trái

Các nhà nghiên cứu ở trường Đại học Florida (Mỹ) đã phát hiện ra rằng chiết xuất của vỏ trái chanh dây vàng có thể chống lại các tế bào ung thư nhờ vào 2 hoạt chất có nguồn gốc thực vật là carotenoids và polyphenols. Còn giáo sư Watson (cũng của trường ĐH Florida) và các cộng sự của ông thì lại chứng minh được rằng chiết xuất từ vỏ trái chanh dây tím giúp giảm được đến 75% chứng thở khò khè ở những người bị bệnh hen suyễn và nâng cao khả năng hít thở của họ.

Ở nhiều nước, người ta dùng trái chanh dây để chế biến thành nhiều thứ bánh ngọt khác nhau, kết hợp hoặc không kết hợp với các loại trái cây khác để làm kem, yaourt... Còn ở nước ta, cách dùng phổ biến nhất là nấu với nước đường và pha với đá để làm nước uống giải khát. Chanh dây cũng thật tuyệt vời khi được trộn chung với sữa đặc. Hương thơm đặc trưng của chanh dây cùng vị chua nhè nhẹ kết hợp với vị béo và ngọt của sữa tạo thành một món giải khát hỗn hợp không thể nào quên.

Chanh dây là một loại cây leo, dễ trồng, phát triển mạnh và không cần chăm bón nhiều, ít sâu bệnh. Lấy từng khúc dây không non, cũng không quá già, dài chừng 20 - 30cm, vùi xuống hố đất ẩm (nên bón lót một ít phân chuồng hay lá mục). Tưới nước hằng ngày, chỉ sau 20 - 30 ngày cây đã bắt đầu leo lên giàn và chừng khoảng 6 - 7 tháng sau có quả. Có thể trồng ở mọi nơi, nhiều hình thức: làm giàn che bóng mát, kết hợp thu hái quả, lá... Về lâu dài chúng ta nên phát triển chanh dây để chế thuốc an thần: vừa lành, vừa rẻ, vừa có nhiều tác dụng

thuốc từ chanh dây. - YouTube

► 11:39► 11:39

www.youtube.com/watch?v=obyK4CRutt4‎

12-05-2011 - Tải lên bởi NHÀ NÔNG VÀ ĐÔNG Y. KHMER

Trái chanh dây không chứa cholesterol, giàu vitamin A và vitamin C, là nguồn cung cấp kali và chất sắt dồi dào, nguồn ...

**

 

__._,_.___